Za nami drugi rok pandemii, lockdownów i reżimów sanitarnych. Dla niektórych był to również rok pracy zdalnej. Jakie wrażenia mają z tego okresu Polacy i czy praca z domu zostanie z nami na dłużej?
Pandemia koronawirusa zmusiła ludzkość do przeniesienia wielu aktywności w tryb online – w tej formie odbywają się kursy specjalistyczne, wydarzenia kulturalne, wycieczki po muzeach i galeriach, nauczanie w szkołach i na uniwersytetach, a w wielu firmach także praca. Aby dowiedzieć się, jakie zdanie mają Polacy na temat pracy zdalnej, firma ClickMeeting przeprowadziła dwa badania – w sierpniu 2020 i kwietniu 2021 roku – i porównała ich wyniki. W ten sposób powstał obraz plusów, minusów oraz wyzwań pracy z domu.
Po ponad roku obostrzeń trochę więcej niż połowa badanych 51,5% nadal pracuje zdalnie. W formacie hybrydowym swoje obowiązki wykonuje 26,5%, a w stacjonarnym 16% (jest to 9% mniej w porównaniu do 2020 roku).
Dla wielu firm okres pandemiczny oznacza przyspieszenie pewnych procesów mających na celu cyfryzację i automatyzację niektórych czynności biznesowych. Można więc zakładać, że nie wszystkie przedsiębiorstwa zdecydują się na całkowity powrót do biura, nawet gdy sytuacja się unormuje. Wyniki pokazują, że:
· 34% zapytanych pracuje w firmach, które rozważają wprowadzenie na stałe modelu hybrydowego;
· 25% badanych na pewno powróci do biura;
· 24% jeszcze nie zostało poinformowanych o takiej decyzji pracodawcy;
· 8% jest pewnych, że pozostanie w pracy zdalnej.
Wyniki te nie pokrywają się jednak z oczekiwaniami pracowników – aż 54% chciałoby pozostać przy formacie pracy zdalnej, a za formatem hybrydowym głosowało 34%. Przeciwnicy tych form pracy stanowią zdecydowaną mniejszość, jedynie 9%.
Pandemia była dla wszystkich zaskoczeniem. Wiele firm musiało improwizować, by wprowadzić odpowiednie procedury i zapewnić bezpieczeństwo swoim pracownikom. Bieżąca sytuacja wymogła na nich poszukiwanie nowych rozwiązań i zastosowanie technologii, które wcześniej nie były w firmie wykorzystywane. Można z całą pewnością stwierdzić, że po dwóch latach pracy w domu jesteśmy bardziej przygotowani na wykonywanie swoich obowiązków w formie online. Potwierdza to 92% respondentów, którzy uważają, że mają odpowiedni sprzęt do pracy zdalnej. Jest to zdecydowana poprawa wyniku w porównaniu z rokiem 2020, kiedy jedynie 4% ankietowanych uznało, że ich narzędzia i sprzęt umożliwiają pracę z domu.
Jednak nie tylko sprzęt uległ poprawie. Według badanych również przestrzeń do pracy jest lepsza – obecnie 63% osób jest zadowolona z domowych warunków, w których pracuje i potwierdza, że może wykonywać swoje obowiązki wygodnie i w spokoju. 31% tylko częściowo przyznaje, że ma dobre warunki, a 6% ocenia je zdecydowanie negatywnie.
Kolejny czynnik, który wpływa na jakość pracy zdalnej to oczywiście połączenie sieciowe. Aż 88% zapytanych ocenia pozytywnie swoje połączenie internetowe. Ponownie widać wzrost w porównaniu z rokiem 2020, kiedy takiej odpowiedzi udzieliło 80% osób. Pozostałe 12% to osoby wskazujące różne problemy z połączeniem sieciowym.
W warunkach pracy zdalnej pracodawcy mogą ograniczyć koszty potrzebne na utrzymanie biura, a pracownicy oszczędzają pieniądze i czas potrzebne na dojazd do biura. Jednak muszą opłacać dodatkowe zużycie prądu, wody czy internetu. Bardziej eksploatowane są także meble i prywatny sprzęt komputerowy lub biurowy. Na pytanie, czy pracodawca rekompensuje pracownikom te wydatki, 83% osób odpowiedziało, że nie. Zaledwie 9% otrzymuje od firmy wsparcie finansowe w tym obszarze.
Okazuje się, że dopłaty do wydatków związanych z pracą z domu są jednym z głównych aspektów, które poruszają pracownicy zapytani o swoje oczekiwania względem pracodawcy. 60% osób chciałoby otrzymać takie wsparcie od swojej firmy. Na drugim miejscu z wynikiem 42% znalazło się wyższe wynagrodzenie. Natomiast 16% ankietowanych wskazywało inne potrzeby i benefity: zadaniowy model rozliczania obowiązków, pieniądze na lunch, dofinansowania opieki okulistycznej, ortopedycznej czy masażysty.
Osobną kwestią jest pomoc psychologiczna. 22% zapytanych chciałoby uzyskać od pracodawcy możliwość skorzystania z dobrowolnych i darmowych konsultacji psychologicznych. Nie jest to jednak przytłaczająca większość, bo aż 50% nie ma takiej potrzeby. Wśród zapytanych niewielki odsetek 6% już korzysta z takiej pomocy.
Badani zapytani o ocenę pracy zdalnej w skali od 1 do 10 średnio wskazywali 7, co oznacza, że jest to opinia całkiem pozytywna. Jeśli jednak zapytać o preferencje dotyczące formy pracy większość osób wskazuje model hybrydowy – był to wybór 62% respondentów. Zwolennicy całkowitej pracy zdalnej to 24%, a liczba ta zmalała w porównaniu z rokiem poprzednim. Jedynie 14% osób chciałoby wrócić do pracy stacjonarnej. Co więcej, 84% badanych uważa, że praca z domu powinna być uwzględniona w kodeksie pracy. Jedynie 1% nie widzi takiej potrzeby, a 15% nie ma zdania w tej kwestii.
Z czym może wiązać się tak pozytywna ocena zdalnego i hybrydowego modelu pracy? Prawdopodobnie wynika ona w głównej mierze z braku bezpośredniego nadzoru, który zdecydowanie wpływa na jakość pracy. 48% respondentów uważa, że pracuje efektywnie bez przełożonego nad głową, a 17% zauważa poprawę relacji z szefem podczas pracy zdalnej. W opozycji stoją ankietowani, którzy oceniają swoją pracę z domu jako mniej efektywną (9%), a relacje z przełożonym za gorsze (13%).
Innym czynnikiem, który wpływa na dobrą ocenę pracy zdalnej, jest oszczędność czasu. Pracownicy nie muszą dojeżdżać do pracy, stać w korkach i korzystać z zatłoczonego transportu publicznego. Ten aspekt jako pozytywny wskazało 72% respondentów. Jeśli chodzi o czynniki przemawiające na niekorzyść pracy zdalnej, badani w większości wskazali brak kontaktów ze współpracownikami – tęskni za nimi aż 53% respondentów.
Nie jest to jedyne badanie, które sprawdza rynek pracy po pandemii i nastroje wśród pracowników oraz pracodawców. Pokazują one, że Polacy mają ogólnie dobre doświadczenie z pracy w formie zdalnej, a wiele firm zapowiada, że pozostanie ona z nimi w ten czy inny sposób. Jednak zdecydowana większość deklaruje przejście na format hybrydowy. Dzięki cyfryzacji i automatyzacji procesów biznesowych coraz więcej przedsiębiorstw może pozwolić sobie na takie rozwiązania. Jednak potrzeba interakcji z innymi ludźmi w firmie sprawia, że praca zdalna nadal nie jest tak dobrze oceniana i chętnie wdrażana jak praca hybrydowa.
Pełny raport badania z 2021 roku dostępny jest tutaj. Czekamy na dalsze publikacje w temacie!
Zdj. główne: Bench Accounting/unsplash.com
